კიბე-შამათი

შესაძლებელია თუ არა მეტოქის მეფეზე შეტევა და მისი დაშამათება ორი ძლიერი ფიგურით ენდშპილში? კიბე-შამათი პარტიის დასრულების მარტივი და გავრცელებული მეთოდია. ყველა მოჭადრაკემ უნდა იცოდეს შემდეგი:

ChessKids playing chess in a tournament
სატურნირო პარტიები კიბე-შამათით ხშირად სრულდება.

რა არის კიბე-შამათი?

კიბე-შამათი საენდშპილო შამათის გავრცელებული ფორმაა. ორი წონიანი ფიგურა უტევს მოწინააღმდეგის მეფეს იქამდე, სანამ მას გასაქცევი აღარ დარჩება. შემტევი ფიგურები შეიძლება იყვნენ ლაზიერები, ეტლები ან ეტლი და ლაზიერი.

End position of ladder checkmate in chess
ორი ძლიერი ფიგურა მეტოქის მეფეს დაფის კიდისკენ დევნის და წასასვლელს აღარ უტოვებს.

კიბე-შამათი რთული ჩასასმელია?

არა. შამათის ეს სქემა საკმაოდ ხშირად გვხვდება და ჩასასმელადაც მარტივია, თუნდაც დამწყები მოჭადრაკეებისთვის. პირველ რიგში, უნდა დარწმუნდე, რომ შენს ორ შემტევ ფიგურას სხვა ფიგურები ფეხებში არ ებლანდებიან.

როგორ ჩავსვათ კიბე-შამათი?

ყველაზე მარტივი გზა იმის გასაგებად, თუ როგორ უნდა ჩავსვათ კიბე-შამათი, საჭადრაკო დაფაზე ორი მეფის და ორი შემტევი ფიგურის დატოვებაა. ქვემოთ მოცემულ დაფაზე პოზიციის დასასრული, ანუ ჩასმული შამათია ნაჩვენები. ორი შემტევი ფიგურა განლაგებულია ორ მომიჯნავე ჰორიზონტალზე (ან ვერტიკალზე), მოწინააღმდეგის მეფე კი, დაფის კიდეშია. მოწინააღმდეგის მეფის მდებარეობას მნიშვნელობა არ აქვს, მთავარია, შემტევ ფიგურებთან არ იყოს ახლოს. (ჰორიზონტალები და ვერტიკალები საჭადრაკო დაფაზე ჩამწკრივებულ ხაზებს ჰქვიათ.)

განაგრძე სწორი სვლების კეთება ქვემოთ მოცემულ თავსატეხში და დააკვირდი როგორ მოძრაობენ შემტევი ფიგურები საჭადრაკო დაფაზე ვერტიკალური მიმართულებით. თითქოს, კიბეზე ადი-ჩამოდიან. როცა ერთი ეტლი ერთ ხაზს აკონტროლებს, მეორე - მომიჯნავე ხაზს იკავებს და მეტოქის მეფეს კიდისკენ უშვებს. კიბეზე სიარული იქამდე გრძელდება, სანამ მეფეს წასასვლელი აღარ რჩება. 

შემტევი ფიგურების მოძრაობა ოპონენტის მეფეს ავიწროებს და დაფის კიდისკენ დევნის. მეფე იძულებულია ზემოთ (ან ქვემოთ) იაროს, რადგან თავდასხმის ხაზზე ვერ დარჩება და ვერც მეორე ეტლის მიერ კონტროლირებად ხაზზე დაიხევს უკან. კიბე-შამათი შეიძლება განვითარდეს დაფაზე ნებისმიერი მიმართულებით - ზემოთ, ქვემოთ ან რომელიმე გვერდზე.

თუ დაფაზე არა ეტლები, არამედ ეტლი და ლაზიერია, კიბე-შამათის ჩასმა უფრო სწრაფადაა შესაძლებელი, რადგან დედოფალს შეუძლია აკონტროლოს მომიჯნავე ხაზი, რომელზეც ეტლი მოძრაობს. 

Queen protecting a rook in chess
მეფე ვერ აიყვანს ეტლს, თუ მას ლაზიერი იცავს.

შამათი ორი ეტლით და ეტლების როკვა კიბე-შამათის ალტერნატიული სახელებია?

დიახ, ასეა. ორი ეტლით ხშირად ისმევა კიბე-შამათი, რომელსაც მეორენაირად ჰქვია შამათი ორი ეტლით. შამათის ეს სქემა, რომელიც მეტოქის მეფის კიდისკენ დევნას გულისხმობს, ცნობილია, ასევე, როგორც მცელავი შამათი ან ეტლების როკვა.

King in chess with no way to escape
კიბე-შამათი მეტოქის მეფეს დაფის უკიდურეს კიდეში ატყვევებს.

სიფრთხილის ზომები

თუ მოწინააღმდეგის მეფეს რომელიმე ეტლზე თავდასხმა შეუძლია, ეტლი თავისივე ხაზზე მეორე უკიდურეს წერტილში გადადგი. აქ ის უსაფრთხოდ იქნება და შეტევის გაგრძელებასაც შეძლებს. კიდევ ერთი რამ, რაშიც აუცილებლად უნდა გამოიჩინო სიფრთხილე პატის ჩასმაა.

შეგიძლია კიბე-შამათის ჩასმა?

ChessKid-ი მზადაა დაგეხმაროს მეცადინეობაში. დააჭირე ამ სავარჯიშოს კომპიუტერული მწვრთნელით და ნახავ რამხელა წარმატებას მიაღწევ.

ბოლოთქმა

კიბე-შამათის ჩასმა ყველა მოთამაშემ აუცილებლად უნდა იცოდეს, იმიტომ, რომ საჭადრაკო სქემების შესწავლა აძლიერებს. რადგან შენ უკვე კარგად იცი თუ რა არის კიბე-შამათი და როგორ ისმევა ის, ამ მეთოდით პარტიის მოგების შესაძლებლობა ხელიდან აღარ გაუშვა. 

ვიდეო კიბე-შამათზე